Kim jest biegły sądowy a kim rzeczoznawca majątkowy?

Profesjonalną wyceną nieruchomości zajmują się rzeczoznawcy majątkowi, którzy sporządzają operaty szacunkowe. Część z nich jest również powoływana na biegłych sądowych. Choć obie funkcje opierają się na wiedzy specjalistycznej, warto wyjaśnić, kiedy rzeczoznawca staje się biegłym i jakie są między nimi różnice.

Kim jest rzeczoznawca majątkowy?

Uzyskanie uprawnień rzeczoznawcy majątkowego wymaga:

• ukończenia studiów wyższych,
• odbycia studiów podyplomowych w zakresie wyceny nieruchomości,
• odbycia co najmniej 6-miesięcznej praktyki zawodowej,
• nieskazitelnej opinii prawnej pod względem karalności.

Alternatywnie, osoby z odpowiednim doświadczeniem zawodowym i wiedzą teoretyczną mogą ubiegać się o uprawnienia bez klasycznych studiów podyplomowych. Po pozytywnym zdaniu egzaminu i wpisie do centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych, osoba uzyskuje pełne prawa zawodowe.

Rzeczoznawca może działać:

• prowadząc własną działalność gospodarczą,
• w ramach umowy o pracę lub cywilnej u podmiotu zajmującego się wycenami,
• jako biegły sądowy powołany przez sąd.

Rzeczoznawca a funkcja biegłego sądowego

Każdy biegły sądowy dokonujący wyceny nieruchomości musi być rzeczoznawcą majątkowym. Sąd powołuje biegłych na 5-letnią kadencję i może korzystać z listy stałych biegłych lub wyznaczyć biegłego ad hoc. Ten ostatni musi spełniać wymogi formalne i mieć doświadczenie w wycenie nieruchomości.

Biegli wydają opinie w sprawach takich jak:

• podział spadku,
• zniesienie współwłasności,
• podział majątku,
• ustalanie odszkodowań.

Po złożeniu przyrzeczenia biegły staje się częścią procesu sądowego i zyskuje prawo dostępu do danych ewidencyjnych nieruchomości, co potwierdza orzecznictwo sądowe.

Biegły w postępowaniu administracyjnym

W administracji biegły to specjalista zatrudniany przez organy w celu wydania opinii, np. w postępowaniu wywłaszczeniowym. W tym przypadku nie jest on powoływany przez sąd i nie pełni funkcji biegłego sądowego. Kompetencje rzeczoznawcy majątkowego pozostają takie same – może on przygotować operat szacunkowy, który stanowi podstawę decyzji administracyjnej.

Wynagrodzenie rzeczoznawcy a biegłego sądowego

Średnie zarobki rzeczoznawców na rynku wynoszą od około 4,5 tys. zł do 7,5 tys. zł miesięcznie, choć przy skomplikowanych zleceniach mogą być wyższe.

Biegły sądowy otrzymuje wynagrodzenie godzinowe ustalane na podstawie kwoty bazowej (1789,42 zł w 2023 r.), w zależności od stopnia skomplikowania sprawy oraz posiadanych tytułów naukowych. Wysokość stawki może być podnoszona o 50% w szczególnych przypadkach, jednak obecnie kwoty te często nie przewyższają średnich rynkowych stawek.